Tarihte, resmi olarak çocukların konuşarak ve oyunla iyileşmelerine yardımcı olan ilk kişi Viyana’da bir öğretmen olan Hermine von Hug-Hellmuth olarak 1920’de kayıtlara geçmiştir. Öncesinde, daha 1909 yılında, Sigmund Freud’un yayınladığı “Çocukta Fobinin Analizi: Küçük Hans Vakası” çalışmasında çocukların da terapi araçlarından fayda sağlayabileceğini göstermiş ve çocuklarla yapılacak terapötik çalışmanın temellerini atmıştır.
Sonrasında ise çocuklarla ve ayrıca erişkinlerle derinlemesine çalışmanın ileri götürülmesinde Melanie Klein ve Anna Freud’un buluşları önemli rol oynamıştır. Bu iki kadının çocuk analizlerinden elde ettikleri bulgular doğrultusunda ortaya koydukları yapıtlar günümüzde de çoğunlukla geçerliliğini korumaktadır. Ayrıca psikanalitik gelenekten gelen pek çok başka kuramcı da çalışmalarıyla kuramı ve tekniği zenginleştirmeye devam etmektedir.
Bu bağlamda oyun terapisini birkaç soru üzerinden ele alalım.
İlişki temelli olan bu terapi; oyun, oyuncaklar ve konuşma aracılığıyla çocuğun duygularını, düşüncelerini, deneyimlerini ortaya koyabilmesine alan veren ve çocuğun karşılaştığı güçlüklerle ilgili çalışma yapabilme imkanını sağlayan terapidir.
Terapi ortamı çocuğa fiziksel ve duygusal olarak zarar görmeyeceği, yargılanmayacağı, kapsayıcı ve sınırları çizilmiş güvenli alanı sunarak; gerçekte ne hissettiğini, düşündüğünü ve yaptığını keşfetmesine olanak tanır. Çocuk terapisi, hissedilen acının ve yaşanan güçlüklerin ötesine geçmeyi ve sağlıklı gelişimin kaldığı yerden devam edebilmesi için yolu açmayı amaçlar. Aynı zamanda hastalık ve fiziksel bir engelin söz konusu olduğu somut ve önemli sınırlılıkları olan çocukların kim olduklarıyla yüzleşmelerine, telafi yolları geliştirmelerine, kendilerini kabul etme yolculuklarında daha güvenli bir şekilde gelişmelerine yardımcı olmayı da amaçlar.
Çocuk terapisine gereksinim duyulan birbirinden çok farklı durumlardan söz etmek mümkün. Çünkü çocuk terapisi çekingen bir çocuğun daha spontane, aktif ve neşeli büyümesine; dürtüsel bir çocuğun daha kapsayıcı, düşünceli ve sorumlu olabilmesine; kırılgan bir çocuğun çabalayabilen, öfkesini sözcüklerle ifade edebilen, utançla daha başa çıkabilir hale gelmesine yardımcı olabilir.
Bazen de bir kardeşin dünyaya gelmesi, okula başlamak, ergenlik öncesi gibi büyümenin, ayrılmanın, uyum sağlamanın söz konusu olduğu yaşam olaylarında karşılaşılan güçlüklerde de çocuk terapisi yardımcı olabilir.
Ayrıca; yeme ve uyku sorunları, aşırı hareketlilik, coşkulu ya da çökkün ruh hali, öğrenmekle ilgili sorunlar, gelişimsel aksamalar, otizm ve ilişkilerle ilgili yaşanan güçlükler, sosyal ve duygusal güçlükler, çocuğun zorlayıcı davranışları, yıkıcı davranışlar, korkular ve fobiler, ağır hastalıklar, travmalar, ayrılık-kayıp ve boşanma gibi durumlarda da çocuk terapisi çocuğun ihtiyacı olan destek ve iyileşmeyi sağlayabilir.
Çocuk terapisi süreci anne-babanın da dahil edildiği bir zaman dilimini ifade eder. Çocuğu terapisine getirme sorumluluğu beraberinde, çocukla ilgili birincil bilgi kaynağı olduklarından sürece düzenlenen seanslar ile aktif olarak katılırlar. Anne-babalar çocuğun gelişimi, okulu, ev hayatı, kardeş ve akranlarıyla olan ilişkisi, kendileriyle olan ilişkisi ve terapiye neden başvurdukları konularında bilgiye sahiplerdir. Tabi süreç ilerledikçe anne-babanın da ihtiyaç duyduğu bilgi ve desteği sağlamak için de süreç boyunca anne-baba görüşmeleri çocukla sürdürülen seanslara ek olarak belirli aralıklarla sürmektedir.
Seanslar belirlenen gün, saat ve yerde yapılmakta, terapi seanslarının ne kadar süreceğini ise terapi süreci belirlemektedir. Bu noktada, kalıcı dönüşümlerin emek, çaba ve zaman gerektirdiğini bilmek kıymetlidir.
Terapinin sonlandırma kararını ise anne-baba, çocuk ve terapistin birlikte alması süreci sağlıklı olarak tamamlamanın bir diğer unsurudur.
Uzun zaman önce, uzun uzun otlar, gür ve kalın gövdeli ağaçlarla kaplı eski bir ormanın derinliklerinde, Çocuk adında biri yaşardı. Çocuk, her gün aynı rutinleri takip ederdi. Aynı yolu yürür, aynı ağaçların altında oturur, aynı orman meyvelerini yer, aynı arkadaşlarıyla konuşur ve aynı manzarayı izlerdi. …
